Bankalar kredi işlemi yapılması sonucunda kredi kullanan kişiden çeşitli adlar altında bazı ücretler talep ediyordu.

Ancak, 2013 Kasım ayında çıkan 

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile kredi işlemlerinde alınan masrafların bazıları

“Haksız Şart” kapsamına girerek iadesi gündeme gelmeye başladı. 

Haksız Şart Nedir?

İlgili yasanın 5 maddesinde Haksız Şart, “…Tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır…” şeklinde tanımlanmıştır.

Bu tanımlama işleminden sonra, bankaların kredi sözleşme maddelerinin bazıları (özellikle 2014 Ekim ayından önce düzenlenen) haksız şart içerisinde kabul edilerek, tüketiciye belirli bir kısmının iade edilmesi yönünde kararlar verildi.

Dosya Masrafının Kapsamı Nedir?

Bankaların almış oldukları her masraf aslında dosya masrafı içerisinde değildir. Ayrıca, 2014 Ekim ayında yürürlüğe giren, Tüketiciden Alınacak Ücretlere İlişkin Yönetmeliğine kadar dosya masrafı ve alınabilecek ücretlerin tanımı net olarak yapılmadığı için, bankalarında dosya masrafı kalemleri farklılıklar göstermekteydi. (Tüketici Hakem Heyetlerinin kararlarındaki farklılıklar da bir yerde bu bankalardaki uygulama farklılıklarından kaynaklanıyordu.)

Dosya masrafı, bankanın sizden faiz ve kâr payı dışında "kendisi" için almış olduğu tüm masraf ve komisyonlar olarak kabul edilmektedir. Ancak buradaki ayrım, kendisi için almış olduğu yani, alınan ekspertiz ücreti, sigortalar, ipotek ücreti dosya masrafı içerisine dahil edilmiyor. Çünkü, bu masrafları direkt olarak banka almıyor. Ama bu masraf sizden alınırken

çeşitli komisyonlar da dahil edildi ise bu komisyonları da dosya masrafı içerisine dahil edebilirsiniz.

(Örneğin, sizden alınan 600 TL ekspertiz ücretinin 200 TL’si bankanın kasasına girdiyse,

bu 200 TL dosya masrafı içerisine dahil edilebilir.)  

Yasal Olarak Alınabilecek Dosya Masrafı Tutarı

2014 Ekim ayından sonra, yasal olarak yukarıda tanımını yapmış olduğumuz dosya masrafı,

çekilen bireysel kredi tutarı üzerinden en fazla binde 5 oranında alınabilmektedir. Örneğin,

100 bin TL kredi kullanan bir kişiden, ekspertiz, ipotek ve sigorta masrafları hariç,

kredi süresi boyunca alınacak diğer tüm masrafların toplamı 500 TL'yi geçemez.

Dosya Masraflarının İade Edilme Süreci

• İkametinizin Bulunduğu veya İşlemin Yapıldığı İlçe Kaymakamlıklarından

İlgili bankandan kredi kullanımına ilişkin almış olduğunuz belge (dekont) ile birlikte başvuruda bulunabilirsiniz. Bankadan alınacak olan belge üzerinde alınan masrafların yazması yeterlidir. 

İlçe hakem heyetine bankadan almış olduğunuz belge ile başvuruda bulunurken bir dilekçe dolduruyorsunuz ve hakem heyeti 1 – 6 ay arasında size olumlu veya olumsuz olarak bir sonuç bildiriyor. Süreci siz de İnternet veya kaymakamlık üzerinde takip edebiliyorsunuz. (Nasıl takip edebileceğinize ilişkin bilgilendirme başvurusu sırasında size bildiriyor.) 

• E-devlet Sistemi Üzerinden

E-devlet uygulamasındaki "Hizmetler" sekmesinden "Bireysel Müşteri Hakem Heyeti- Başvuru Formu" sayfasına giderek ilgili alanların doldurulması ve bankadan alınan yanıtın başvuruya eklenmesi gerekir.

Bunun için bankanın başvuru teyit belgesinin bir örneğini on line ortama aktarılması gerekir. Yapılan başvuru sonrası olumlu ya da olumsuz dönüş sistemde kayıtlı olan e-posta üzerinden yapılır ve e-devlet sistemi üzerinden görüntülenebilir.

Hakem Heyeti Sonucu Olumlu Olması Durumunda

Başvuru sonucunda hakem heyeti alınan dosya masrafının iadesi yönünde karar verdiği takdirde Tüketici Hakem Heyetleri tüketicinin korunması kanunu gereğince taraflara kararlarını tebliğ etmek zorundadır. Yani, size ve bankaya alınan kararın sonucu heyet tarafından bildirilmektedir.

Bu süreçten sonra, bankaların çoğunluğu hiçbir işlem yapmanıza gerek kalmadan sizi arayarak dosya masrafı iade'nizi hesap numaranıza yapmaktadır. Eğer size herhangi bir iade yapılamaz ise çağrı merkezi veya şube aracılığı ile bankaya kararı tebliğ edebilirsiniz. Tebliğ işleminden sonra banka dosya masrafı iadesi yapacak ya da Tüketici Mahkemesine itirazda bulunacaktır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki eğer mahkemeye başvurulur ve banka haklı görülür ise mahkeme masrafları iade talebinde bulunan tüketiciden alınmaktadır.

Dosya Masrafı İade Talepleri Olumlu Olarak Sonuçlanıyor mu?

Özellikle Ekim 2014’ten önce bankaların kredi işlemleri için almış oldukları masrafların neredeyse hiç yasal dayanağı yok, hatta keyfi davranışlar olduğu da söylenebilir. Hal böyle olunca bankaların kredi işlemlerinde almış oldukları çoğu ücret mevcutta olan ve yeni çıkan yasa gereğince usulsüz işlem olarak görülüyor.

Eğer bankalar sizden kredi işlemleri için bu tarz masraflar aldıysa, çok yüksek ihtimalle iade talebiniz olumlu olarak sonuçlanacaktır.

Not: Bu tarz işlemlerde zaman aşımı süresi 10 yıldır. Bundan dolayı geçmişe dönük 10 yıl içerisinde kullanmış olduğunuz krediler için dosya masrafı iadesi talep edebilirsiniz.

Tüketici Hakem Heyeti Nedir?

Tüketici Hakem Heyeti, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 66 -72 maddeleri ile görev ve yapısı tanımlanan, tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla kurulan heyetlerdir. Kanun ile belirtilen kuruluşların atadıkları memurlardan oluşmaktadırlar. Genel anlamda tüketicinin sorunlarını daha hızlı çözmek ve mahkemeler üzerindeki yükü azaltmak amacı ile kurulan kuruluşlardır.

Tüketici Hakem Heyeti hakkında bilinmesi gerekenler:

1. 2016 yılı itibari ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek 3.480 TL’ye kadar tüm uyuşmazlıklarda başvurulabilir. (İlçe hakem heyetleri 2.320 TL’ye kadar 2.320 TL – 3.480 TL İl hakem heyetlerine başvurulacak.) 

2. 3.480 TL üzerinde yer alan uyuşmazlıklar için Tüketici Mahkemelerine başvuruda bulunulması gerekir.

3. Tüketici Hakem Heyetleri uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kurum veya kuruluşlardan isteyebilir.

4. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki Tüketici Hakem Heyetine yapılabilir.

5. Tüketici Hakem Heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz, Tüketici Mahkemesine yapılmalıdır. Tüketici Mahkemesinin vereceği karar kesin niteliğindedir.

6. Uyuşmazlıkla ilgili olarak Tüketici Hakem Heyeti tarafından tüketici aleyhine verilen kararlarda tebligat ve bilirkişi ücretleri Bakanlıkça karşılanır. Uyuşmazlığın tüketicinin lehine sonuçlanması durumunda ise tebligat ve bilirkişi ücretleri karşı taraftan talep edilebilir.

Tüketici Hakem Heyeti Örnek Dosya Masrafı İade Gerekçesi

Dosya masrafı iadesi ile alakalı Tüketici Hakem Heyetinin örnek kararının bir kısmı aşağıdaki gibidir:

“…Tüketici ve banka arasında yapılan Tüketici Kredi Sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen ve karşılık edimler ihtiva eden bir sözleşmedir. Bankalar bu sözleşemeye dayanarak yaptığı bütün masrafları tüketiciden talep edebilir. Ancak, bankanın tüketiciden yapılan giderleri talep edebilmesi için bunların haklı, makul ve aynı zamanda belgelendirilmesi zorunludur. Banka yapılan sözleşmeye dayanarak hiçbir belge göstermeden, hiçbir açıklama yapmadan herhangi bir ücret veya masraf talep edemez. Taraflar arasında yapılan sözleşmede bankanın alabileceği ücrete ilişkin düzenlemeler “Haksız Şart” niteliğinde olduğu için tüketiciyi bağlamaz…”

kaynak :hesap kurdu

https://www.hesapkurdu.com/ihtiyac-kredisi/rehber/kredi-dosya-masrafi-iadesi